Reumatyzm to potoczna wspólna nazwa obejmująca ponad 100 chorób reumatycznych, powodujących ból, obrzęk, stany zapalne i upośledzenie funkcji stawów oraz tkanki łącznej w całym ciele. Większość z nich to choroby przewlekłe – kiedy raz zachorujesz, masz dolegliwości reumatyczne już przez całe życie – w dodatku twoje geny mogą zwiększyć ich ryzyko.

Intensywna kuracja może Ci jednak pomóc w radzeniu sobie z dolegliwościami reumatycznymi i zapobiec bólowi, deformacji stawów oraz utracie sprawności. Z tego powodu im szybciej choroba reumatyczna zostanie zdiagnozowana, tym lepiej. Jeśli nękają Cię bóle stawów lub mięśni i ich sztywnienie lub puchnięcie, które utrzymuje się dłużej niż kilka tygodni – koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoartroza) – to niemal połowa przypadków reumatyzmu. To prowadząca do degeneracji stawów choroba najczęściej spotykana jest u osób powyżej 45 roku życia. Rozwija się w tedy, kiedy zużyciu ulega chrząstka ochronna stawowa – elastyczna substancja, która pokrywa końce kości wchodzące w skład stawu. Powierzchnie kości są wówczas odsłonięte i trą się o siebie, co powoduje ostry ból i uszkodzenie stawu.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), czyli gościec przewlekły postępujący (GPP), to poważniejsze schorzenie, które dotyka osoby w każdym wieku. Jest to choroba autoimmunologiczna, która powoduje, że system odpornościowy „wariuje”, atakując stawy i tkankę łączną tak, jakby było one obcymi, szkodliwymi substancjami. Może to spowodować stany zapalne w całym układzie kostno – stawowym, także w takce łącznej.

Choroba zwyrodnieniowa stawów może przebiegać tak, że nigdy nie ujawnią się widoczne obawy. Symptomy mogą się także zmienić w ciągu jednego dnia – od łagodnego mrowienia i obrzęku rano, aż do silnego bólu i niemożności wykonania codziennych czynności wieczorem.
Choroba zwyrodnieniowa najczęściej atakuje najbardziej obciążone stawy( biodra, kolana i kręgosłup), ale może także uszkodzić inne stawy, zwłaszcza stawy dłoni u kobiet.
RZS atakuje jednocześnie więcej stawów niż osteoartoza i często atak jest symetryczny – jeśli boli Cię lewy nadgarstek to prawy też wkrótce może być chory. RZS może powodować gorączkę i zmęczenie.

Skuteczne leczenie stanowi kombinację różnych terapii. Możesz potrzebować kilku lekarstw i specjalnych ćwiczeń, a także odpoczynku i fizykoterapii – oddziaływania gorąca i zimna, zmiany diety i/lub dodatkowych składników odżywczych. Ostatecznych wyjściem może być zabieg chirurgiczny – naprawa zniszczonych stawów lub zastąpienie ich protezą.

W przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów najnowsze leki uzyskiwane są z kwasu hialuronowego, który jest składnikiem chrząstki stawowej. Wstrzykiwane bezpośrednio do kolona raz w tygodniu, przez kilka tygodni, mogą likwidować ból na rok lub dłużej. Preparaty te stworzone do leczenia kolan – są również testowane w przypadku schorzeń stawów biodrowych.
Niektórym chorym wystarczą zwykłe leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol. Poważniejszy ból, stany zapalne wymagają niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), na przykład ibuprofenu lub aspiryny. Niestety leków tych należy używać bardzo ostrożnie, bo ich długotrwałe stosowanie może powodować chorobę wrzodową i krwawienia wewnętrzne! Ryzyko to wzrasta wraz z wiekiem pacjentów. Jakiś czas temu rozwiązaniem było używanie leków z grupy NLPZ – nazywanych inhibitorami COX-2 jak celekosyb (Celebrex) i rofekoksyb (VioXX ). Są one niemal tak samo skuteczne jak ibuprofen, ale znacznie łagodniejsze dla żołądka. Inną metodą uczynienia NLPZ bardziej bezpiecznymi jest zewnętrzne stosowanie. Na rynku obecne są żele zawierające diklofenak ( Voltaren, Naklofen), który znacząco zmniejsza ból i opuchliznę kolan. Może spowodować jedynie niegroźne, lokalne podrażnienia skóry, ale nie wywołuje natomiast żadnych problemów żołądkowych.
W leczeniu RZS, poza NLPZ, używa się leków spowalniających rozwój choroby, które hamują proces degeneracji stawów. Najsilniejszy wśród obecnie stosowanych jest metrotreksta. Leki starszej generacji, których stosowanie wiąże się z mniejszym ryzykiem skutków ubocznych, także, pomagają wielu chorym. Zawierają one hydroksychlorochinę (Arechin), sulfasalazynę (Sulfasalazin), azatioprynę (Iumuarn), auranofin (Ridaura) . Każdy z wymienionych leków już wkrótce może być zastąpiony innym lekiem o mniejszej ilości skutków ubocznych.

Jest to zabieg przy użyciu urządzenia Prosorba Column pomaga 5-10 procent tych chorych na RZS, którym nie przynoszą uli lekarstwa. Jest to forma oczyszczania krwi (podobna do dializy stosowanej w przypadku niewydolności nerek), w której odfiltrowuje się z krwi przeciwciała odpowiadające za objawy RZS. Po serii 12 cotygodniowych zabiegów, z których każdy trwa 3-4 godziny, prawie połowa pacjentów doświadcza znacznego (co najmniej 20 procentowego ) złagodzenia objawów. Poprawa trwa zwykle około 9 miesięcy, a czasami nawet półtora roku.

W kolejnej części artykułu poruszymy temat innych metod leczenia, diety, zmiany stylu życia oraz ćwiczeń i rehabilitacji. Już teraz zapraszamy Was na kolejną dawkę wiedzy o chorobach reumatycznych.