Statystyki pokazują, że u 1-3 procent populacji, w tym dwukrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet, tworzą się kamienie nerkowe – twarde złogi, które powstają, gdy zaburzenie równowagi chemicznej doprowadza do krystalizacji substancji mineralnych zawartych w moczu. Powierzchnia kamienia może być gładka bądź nierówna. Bywają kamienie małe jak ziarnko piasku lub tak duże, że powodują ból. Bardzo mało mogą zostać niepostrzeżenie wydalone z moczem, a większe, przesuwając się w moczowodach, wywołują intensywny ból.

Mogą też utknąć w moczowodzie i zablokować przepływ moczu. Powstanie kamieni nerkowych często jest wynikiem nadmiaru wapnia w moczu (co nie ma zwykle związku z ilością wapna w pożywieniu. Kamienie są zbudowane ze szczawianu i fosforu wapnia, soli normalnie występujących w organizmie. Rzadszą przyczyną ich powstania są zakażenia dróg moczowych lub nadmiar kwasu moczowego w moczu. Naukowcy odkryli bakterie, które żyją w nerkach niektórych osób i powodują alkalizację moczu, co sprzyja wytrącaniu się kryształów.

Małe kamienie mogą nie wywołać żadnych objawów. Większe kamienie powodują przeszywający ból pleców w okolicy lędźwiowej (promieniujący niekiedy do pachwiny i wewnętrznej strony uda).
Mocz może być mętny, mieć nieprzyjemny zapach lub zawierać krew, a jego wpływ może być utrudniony. Mogą wystąpić nudności, wymioty, gorączka i dreszcze.

Wiele kamieni nerkowych ulega samoczynnemu wydaleniu z moczem. Aby im w tym dopomóc, pij 2-3 litry wody dziennie. Mogą Ci również być potrzeb środki przeciwbólowe. Jeśli Twój organizm nie radzi sobie z wydaleniem kamienia, lekarz może uznać, że najskuteczniejszy będzie z poniższych zabiegów:

Litotrypsja – bezinwazyjna metoda wykorzystująca elektrohydrauliczną falę uderzeniową do rozkruszenia kamieni nerkowych na dobre kawałki, które mogą zostać wypłukane z moczem.

Ureteroendoskopia – zabieg stosowany w przypadku kamieni w środkowej lub dolnej części moczowodu. Przez cewkę moczową wprowadza się do moczowodu wąski, długi instrument i usuwa kamień lub kruszy go tak, aby mógł zostać wydalony.

Nefrolitotomia przezskórna – wykonanie małego głębokiego nacięcia na boku pacjenta i wprowadzenie do nerki wąskiego, długiego instrumentu, który lokalizuje się i usuwa kamień. Ten zabieg stosuje się w przypadku kamieni bardzo dużych oraz takich, które nie dają się skruszyć metodą litotrypsji.

Przepłucz organizm – pij 2-3 litry wody dziennie, aby rozcieńczyć mocz i ułatwić wpłukiwanie kamieni. Uważaj na szczawiany, zapytaj lekarza, czy nie powinieneś ograniczać spożycia pokarmów bogatych w szczawiany (kawa, buraki, czekolada, orzechy, szpinak, rabarbar, orzeszki i kola, truskawki, herbata, otręby pszenne). Unikaj soku grejpfrutowego. Picie takiego soku może u osób podatnych zwiększyć ryzyko  powstawania kamieni aż o 40 proc. Pokochaj warzywa, przeprowadzone we Włoszech badania  wykazały, że jedzenie dużej ilości warzyw zmniejsza ryzyko powstania kamieni nerkowych. Kontroluj kwas moczowy – jeśli masz kamienie zbudowane z kwasu moczowego, ogranicz mięso, ryby i drób.

Wylecz się – niezwłocznie zacznij leczenie zakażeń dróg moczowych, nadczynności przytarczyc, dny lub innych chorób, które zwiększają ryzyko powstania kamieni nerkowych. Zapobiegaj powstawaniu nowych kamieni – oddawaj mocz przez filtr, aby znaleźć kamień i poznać jego skład chemiczny. Od tego czasu zależy rodzaju leku, jaki przepisze Ci lekarz. Leki moczopędne (tiazydy) zapobiegają tworzeniu się kamieni z soli wapnia. Tiazydy zmniejszają wydalanie wapnia. Niekiedy konieczne jest ograniczenie wapnia w diecie ( do 100 mg na dobę). Fosforan celulozy wiąże wapń w jelitach, dzięki czemu nie dostaje się do moczu i nie tworzy kamieni. Cytrynian potasu zwiększa w moczu poziom cytrynianów, które zapobiegają tworzeniu się kamieni z soli wapnia. Wodorocytrynian sodowo – potasowy (Uralyt U) zobojętnia mocz, co prowadzi do rozpuszczenia kamieni moczanowych. Allopurynol zmniejsza poziom kwasu moczowego.

Pomocne rośliny – zioła poprawiające przepływ krwi przez nerki i zwiększające produkcję moczu przyczyniają się do wypłukiwania bakterii z dróg moczowych i mogą przeciwdziałać tworzeniu się kamieni. Wypróbuj napary z liści i szczytów pędów nawłoci, liści i korzenia pietruszki, liści brzozy, korzenia lubczyku oraz liści mącznicy lekarskiej lub żurawiny.