Pożywienie funkcjonalne: czy jedzenie może być lekarstwem ?

Stale rośnie popularność produktów spożywczych o zwiększonej wartości odżywczej, np. biojogurtów, czy wzbogacanych płatków zbożowych. Dostarczają one organizmowi wiele witamin i minerałów, wzmacniając jego odporność i podatność na choroby. Swą wartość zawdzięczają substancjom odżywczym, np. wapniowi lub kwasom tłuszczowym omega – 3, których zawartość jest dużo większa niż w tabletkach.

 

1.Pożywienie funkcjonalne powinno wpływać korzystnie na zdrowie, dlatego zawiera ono znacznie więcej substancji odżywczych niż zwykłe pokarmy.

2.Do pożywienia wzbogacanego dodaje się witaminy i minerały, dzięki czemu już niewielkie porcje pokarmu zaspokajają potrzeby organizmu.

3.Wiele pokarmów wzbogacanych to jednocześnie pożywienie funkcjonalne. Jedzenie chleba wzbogaconym kwasem foliowym pomaga zapobiegać chorobo serca, a w przypadku kobiet w ciąży przeciwdziała powstawaniu wad rozwojowych noszonego przez nie płodu.

4. Przykładem pożywienia funkcjonalnego mogą być biojogurty, które zawierają szczepy pożytecznych bakterii oraz margaryny zawierające tran lub środki zmniejszające stężenie cholesterolu w organizmie.

 

Cz pożywienie może być lekarstwem?

Zwiększamy wartość pożywienia, by zapobiegać różnym chorobom lub ułatwić ich leczenie. Żeby szybko wyleczyć choroby jelit, dodaje się do pożywienia przyjazne bakterie, natomiast żeby zmniejszyć stężenie cholesterolu, można dodawać sterole roślinne. Produkty spożywcze o specjalnym działaniu należy traktować raczej jako pokarm niż leki.

 

Regularne przyjmowanie

 

Pożywienie funkcjonalne należy przyjmować regularnie, tak jak preparaty wzbogacające dietę. Niektórzy producenci żywności funkcjonalnej produkują ją w różnych odmianach, które mają bardzo podobne działanie, ale mogą spełniać wymagania różnych diet.

 

Probiotyki i prebiotyki

W jelitach  żyją miliardy bakterii regulujących działanie układu trawiennego, zmniejszających stężenie cholesterolu we krwi, pobudzających odporność organizmu, chroniących przed rakiem okrężnicy oraz syntezujących niektóre witaminy. Chronią one również jelita przed rozwojem szkodliwych bakterii, które mogą powodować zatrucia pokarmowe.  Stres, antybiotyki, niektóre leki, oraz żeńskie hormony płciowe mogą powodować, że bakterie chorobotwórcze w przewodzie pokarmowym rozmnażają się kosztem pożytecznych. Poprawa równowagi między tymi dwiema grupami drobnoustrojów jest możliwa dzięki probiotykom, najbardziej rozpowszechnionych funkcjonalnym produktom spożywczym. Probiotykami są biojogurty, napoje mleczne oraz soki owocowe  z dodatkiem bakterii z grup Lactobacilicus acidopilius oraz Bifidobacterium bifidum. Należy jadać je codziennie, aby bakterie w jelitach były odpowiednio liczne.  Żeby poprawić stan flory bakteryjnej w jelitach stosuje się także prebiotyki. Są to węglowodany przechodzące w stanie nienaruszonym przez układ pokarmowy . Dopiero w jelicie grubym stają się one pożywką dla pożytecznych bakterii, a zatem wspomagają probiotyki. Dzięki temu pożyteczne bakterie mają więcej sił do walki ze szkodliwymi mikroorganizmami , co usprawnia pracę jelit.

 

Przeczytaj jeszcze: Jogurt to nie wszystko. Oto 5 naturalnych probiotyków!

Fitoestrogeny

Przyjmowanie dużych dawek izoflawonidów, najsilniej działających fitoestrogenów, może zmniejszyć ryzyko zawału serca oraz pewnych postaci nowotworów, szczególnie nowotworów sutka, prostaty oraz jelit.  Uważa się, że mogą one również zmniejszać objawy menopauzy oraz ryzyko osteoporozy.

 

Sterole roślinne

Sterole roślinne to grupa substancji roślinnych, które mają budowę chemiczną podobną do budowy cholesterolu. Nie są one przyswajane w jelitach, natomiast zmniejszają wchłanianie cholesterolu z pożywienia oraz z żółci wydzielanej przez wątrobę. Sterole roślinne obniżają stężenie cholesterolu we kwi, a zatem zmniejszają ryzyko zawału serca. Z tego powodu są dodawane do niektórych margaryn i sprzedawane jako pożywienie funkcjonalne. Należy jadać je regularnie.

 

Kawas foliowy

Uważa się , że małe stężenie kwasu foliowego powoduje zwiększenie stężenia homocysteiny w krwi, co najprawdopodobniej ma związek z powstawaniem raka okrężnicy oraz chorób Alzheimera. Homocysteina jest produktem metabolizmu białek. Zwiększenie jej stężenia we krwi zwiększa ryzyko zawału serca. Stężenie homocysteiny jest kontrolowane przez 3 enzymy, przy czym aktywność 2 z nich zależy od obecności kwasu foliowego w organizmie. Wiele pokarmów, takich jak płatki śniadaniowe lub pieczywo, wzbogaca się w wielu krajach kwasem foliowym, żeby zmniejszyć ryzyko jego niedoborów i zapobiegać wadom rozwojowym płodu.

 

Oleje rybne 

Wykazano, że tran, który zawiera kwasy tłuszczowe omega -3, zmniejsza częstotliwość zawałów serca  i chorób serca. Europejczycy zaspakajają zapotrzebowanie organizmu na kwasy tłuszczowe omega -3 tylko w 50 proc.  Wzbogacane nimi margaryny nie są popularne.

 

Zdrowe kości

Najważniejszymi składnikami odżywczymi z punktu widzenia zdrowych kości są wapń, magnez oraz witamina D. Już od dłuższego czasu wzbogaca się mąkę wapniem, a do margaryn dodaje się witaminę D.  Pożywienie funkcjonalne zawierające składniki wzmacniające kości zaczyna się rozpowszechniać. W sprzedaży są wzbogacane soki, owoce, batony zbożowe i napoje czekoladowe.