Przeciwutleniacze to substancje, które znajdują się w żywności i mogą być wykorzystywane przez organizm do ochrony przed wolnymi rodnikami. Wolne rodniki mogą dokonywać w organizmie ogromnych zniszczeń jeśli zaczną powstawać w niekontrolowany sposób.

Wolne rodniki są bardzo nietrwałe i błyskawicznie wchodzą w reakcje chemiczne z sąsiednimi cząsteczkami, rozpoczynając proces utleniania, który jest szkodliwy dla organizmu. Jeśli wolne rodniki doprowadzą do utleniania DNA (materiału genetycznego organizmu) w jądrze komórki, może to doprowadzić do mutacji komórki i do powstania nowotworu. Utlenianie się cząsteczek cholesterolu we krwi może spowodować odkładanie się tłuszczów na ściankach tętnic, co prowadzi do zawału serca lub zatoru mózgu. Wolne rodniki powodują powstawanie zaćmy, zapalenia stawów, osłabienie odporności i przedwczesne starzenie .

Przeczytaj jeszcze: Astaksantyna – królowa przeciwutleniaczy!

Organizm wytwarza naturalne przeciwutleniacze, które zmniejszają szkodliwe działanie wolnych rodników. Warto je jednak dostarczać organizmowi, z pożywieniem i w postaci preparatów. Przeciwutleniaczami są pewne witaminy, mikroelementy i niektóre inne związki chemiczne zawarte w roślinach. Pomagają one utrzymać zdrowie i dobre samopoczucie.

Witamina A w postaci retinolu lub karotenoidów

Osoby, których pożywienie zawiera dużo karotenoidów (niektóre z nich organizm może przetworzyć w witaminę A) rzadziej chorują na niektóre nowotwory. Wstępne wyniki badań wykazują, że dwa karotenoidy, luteina i zeaksantyna, mogą chronić organizm przed zwyrodnieniem plamki żółtej, chorobą podeszłego wieku, częstą przyczyną ślepoty u dorosłych.

Retinol: produkty żywnościowe pochodzenia zwierzęcego, takie jak wątroba, tłuste ryby, jaja, mleko, sery i masło. Karotenoidy: warzywa i owoce o zdecydowanych barwach, np. marchew, brokuły, ciemnozielone warzywa liściaste, czerwona papryka, dynia, mango, melon kantalupa i suszone morele.

Mężczyźni – 700 µg, kobiety – 600µg.

Karotenoidy – nie jest określona dawka dzienna.

Witamina C

Niszczy wolne rodniki i przywraca witaminie E jej przeciwutleniające właściwości po reakcji z wolnymi rodnikami.

Owoce cytrusowe, kiwi, miękkie owoce, takie jak czarna porzeczka i truskawki, ziemniaki, zielona i czerwona papryka, pomidory, kiełki fasoli i zielone warzywa liściaste.

40 mg (palacze – 80 mg).

Witamina E

Pomaga zapobiegać utlenianiu przez wolne rodniki wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w błonach  komórkowych, Im więcej przejmuje się kwasów tłuszczowych wielonienasyconych, tym więcej potrzeba witaminy E, żeby chronić je przed utlenieniem.

Oleje roślinne, np. olej słonecznikowy i olej z orzechów; migdały, orzechy laskowe, pestki słonecznika, tuńczyk, łosoś, awokado.

Nie jest określona dawka dzienna. Zwykle zaleca się około 10 mg, zależnie od spożycia wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.

Dobry preparat multiwitaminowo – mikroelementowy zapewnia organizmowi odpowiednią ilość mineralnych przeciwutleniaczy, ale powinno się jeszcze dodatkowo przyjmować witaminy C i E. Niektóre substancje mogą łagodzić objawy pewnych schorzeń, np. koenzym Q10 może pomóc osobom chorym na serce, a kwas lipidowy na neuropatię cukrzycową i AIDS. Przeciwutleniacze pochodzenia roślinnego można przyjmować w postaci preparatów. Badania wykazują, że wyciąg z zielonej herbaty i pestek grejpfruta oraz preparaty flawonoidowe, np. rutyna zmniejszają ryzyko chorób serca i nowotworów. Niektóre przeciwutleniacze pochodzenia roślinnego działają na określone tkanki. Wyciąg z borówki czarnej zawiera dużo antocyjanozydów (barwików flawonoidowych), które działają korzystnie na siatkówkę oka . Przeciwutleniacze zawarte w wyciągu z miłorzębu wspomagają krążenie krwi mózgu i przeciwdziałają utracie pamięci.