Chorując niejednokrotnie zastanawiamy się nad tym, czy to tylko zwykłe przeziębienie, a może już grypa. Jak je odróżnić? Pierwsza z chorób, inaczej zw. influenzą, to infekcja dróg oddechowych, wywołana przez ponad 200 typów wirusów, natomiast ta druga jest chorobą ogólnoustrojową, spowodowaną wirusem grypy (typu A, B lub rzadziej C). Przeziębienia występują przez cały rok, natomiast grypa w sezonie jesienno zimowym. U osób przeziębionych objawy narastają stopniowo, przebieg infekcji jest zazwyczaj łagodny, rzadko występuje wysoka gorączka, dominują objawy kataralne. Grypa natomiast zaczyna się gwałtownie, jest chorobą układu oddechowego o ostrym przebiegu. Przeważa złe samopoczucie i wysoka gorączka, objawy kataralne są natomiast mniej nasilone.

Influenzę wywołuje wirus atakujący błonę śluzową nosa, gardła, tchawicy, krtani, oskrzeli i płuc. Zachorowania występują na całej kuli ziemskiej. Większość dużych epidemii obejmujących wiele krajów pochodzi z Azji, z rejonu Chin. Ten wirus potrafi zmieniać swoją postać najszybciej ze wszystkich wirusów, co bardzo utrudnia walkę z nimi. Mnoży się szybko, w związku z tym choroba jest bardzo zaraźliwa. Do zarażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową przy bezpośrednim kontakcie z chorym, czasem przez dotknięcie zakażonych przedmiotów (klamki, sztućce). Okres wylęgania grypy jest krótki, wynosi dzień – dwa dni. Chory zaraża już dzień przed zachorowaniem i przez cały czas, gdy ma gorączkę, niekiedy dłużej. W klimacie europejskim epidemie występują późną jesienią i zimną.

Rozpoznanie jest potwierdzone badaniem wirusologicznym w wyznaczonych wojewódzkich stacjach sanitarno – epidemiologicznych i w Instytucie Higieny w Warszawie. Typowy obraz kliniczny choroby to nagły początek złe samopoczucie, ból głowy, silne bóle mięśniowe, wysoka gorączka, ból gardła. Potem pojawia się suchy kaszel, czasem katar. Po kilku dniach następuje złagodzenie objawów, spadek gorączki, ale złe samopoczucie i osłabienie utrzymują się nadal. Przeciętnie choroba trwa tydzień – do dwóch tygodni.

Jeśli zdarzy Ci się już niestety zachorować na grypę pod żadnym pozorem nie idź do pracy. Jeśli zlekceważysz to zalecenie narazisz innych na zarażenie, a siebie na groźne powikłania pogrypowe. Bardzo ważne jest leżnie w łóżku w dobrze przewietrzonym pokoju, picie dużych ilości wody i soków oraz zrezygnowanie z palenia papierosów i picia alkoholu. Należy wziąć leki obniżające gorączkę – działają przeciwbólowo, złagodzą zarówno ból głowy, jak i mięśni. Wskazane jest również zastosowanie środków udrożniających nos.

Po chorobie mogą, niestety wystąpić powikłania: u niemowląt i małych dzieci zapalenie ucha środkowego, u wszystkich chorych zapalenia: płuc, opon mózgowo – rdzeniowych i mięśnia sercowego. Bywają szczególnie niebezpieczne dla osób starszych, cierpiących na choroby przewlekłe lub upośledzenie odporności. Nierzadko zdarzają się wypadki śmiertelne.

Najskuteczniejszy sposób zapobiegania grypie to szczepienia. Ze względu na to, że wirus wciąż ulega mutacji, trzeba co roku opracowywać nową szczepionkę. Zajmuje się tym WHO. Każdej jesieni Polska sprowadza szczepionki kilku różnych firm farmaceutycznych. Ich skuteczność jest porównywalna, każda zawiera fragmenty inaktywowanych wirusów, żadna nie zawiera żywych. W związku z tym twierdzenie niektórych przeciwników szczepień, że można po nich zachorować na grypę, jest bezpodstawne. Według WHO przede wszystkim należy szczepić dzieci od 7 miesiąca życia do 3 roku oraz osoby pięćdziesiątce. Ponadto szczepienie jest wskazane u tych, którzy mają przewlekłe problemy z drogami oddechowymi (astma, obturacyjne zapalenie oskrzeli), u chorych na serce, cukrzycę, niewydolność nerek i pacjentów z osłabioną odpornością. Bezwzględnie powinny zaszczepić się kobiety planujące jesienną lub zimową ciążę. Szczepienia są również ważne w przypadku osób mających kontakt z wieloma ludźmi (lekarze, pielęgniarki, nauczyciele, sprzedawcy …)Dorośli są szczepieni jedną dawką, małe dzieci, szczepione po raz pierwszy, otrzymują dwa razy po pół dawki w odstępie 4- tygodniowym. Powikłania po szczepieniu występują wielokrotnie rzadziej niż po przechorowaniu grypy. Czasem pojawia się stan podgorączkowy, niewielkie zaczerwienienie i bolesność w miejscach szczepienia. W Polsce, niestety, szczepienia przeciw grypie nie są jeszcze tak popularne.